پيشرفت و توسعه استان همدان، استراتژي مي خواهد

دوم ارديبهشت ماه 1389، سالي كه مسمي به نام كار مضاعف و تلاش مضاعف از سوي مقام معظم رهبري نامگذاري شد، استان همدان شاهد برگزاري نشستي يك روزه با حضور استاندار، معاونين و دهها مدير ارشد سازماني از ادارات، نهادها و دستگاههاي دولتي در سالن جلسات مجتمع فرهنگي شهداي استانداري همدان با عنوان همايش پيشرفت و توسعه عدالت بود.

در اين گردهمايي كه به نوعي در چهار چوب برنامه پنج ساله توسعه فرهنگي، اقتصادي و سياسي نظام جمهوري اسلامي ايران تعريف مي شد، محورهاي مباحثات و گفتگوها و تبادلات نظرات حاضرين، بيشتر در حيطه نقاط ضعف و نقاط قوت،‌ ظرفيت ها، قابليتها، پتانسيلها و چشم اندازهاي توسعه و پيشرفت استان در حوزه سازمانها و نهادهاي دولتي استان بود.

در اين مرحله از كار و به زعم كارشناسان و متخصصان اهل فن،‌ برگزاري اين نشست اگر چه در نوع خود كم نظير و روزنه هاي اميد را براي تعريفي جامع و مانع از چهارچوب و در قالب توسعه و پيشرفت در استان رونمايي كرد، اما به ظاهر، اين نشست پاياني بر يك آغاز بود. زيرا منتقدان بر اين اعتقاد هستند كه معمولاً در برنامه هايي از اين دست، كه بسيار مهم و راهبردي و البته روندي مستمر و طولاني را دنبال مي كند، تنها به برگزاري يك همايش و انتشار يك مجله و گزارش كار نبايد، بسنده و اكتفا كرد.

وراي اين سخن، اين را نيز بايد پذيرفت كه تهيه، تنظيم و تدوين يك نظام جامع از توسعه و پيشرفت در استان تنها به همين همايش ها و نشست ها نيست و كوتاهي و قصور را هم نبايد به فرد يا افرادي خاص و در راس امور نسبت داد. بلكه بخش عمده اي از اين امور را بايد بر عهده نوع تفكر و انديشه هاي غالب و طيف هاي مسلط بر امور اجرايي استان در طول سه دهه اخير گذاشت كه سالهاي سال در اين منطقه نقش آفريني كرده و تاثير به سزايي در پروراندن و بالندگي اين امور يا بالا بردن هزينه هاي توسعه و پيشرفت استان تاثير داشته اند.

متاسفانه عليرغم ظرفيت ها و قابليتهاي استاني، تا كنون اراده يا نيروي فكري و عملياتي در استان با نگاهي فرا جناحي و گروهي، براي تهيه و تدوين يك راهبرد و استرات‍ژي كلان نگر با محوريت توسعه و اعتلاي استان در همه زمينه ها و جميع جهات صورت نگرفته و همين امر، باعث شده است كه استان متحمل بسياري از هزينه ها و عقب افتادگي ها شود و در اين ميان يكي از مهمترين هزينه هايي را كه متحمل شده است همان مهاجرت نخبگان قدرت، ثروت و انديشه از استان به ساير استانها و حتي خارج از كشور بوده كه صد تاسف اين كه تفكر رفتن بر ماندن در ذهن همين نخبگان، بيش از پيش قوي تر مي شود. 

به نظر نگارنده، استان همدان فاقد يك استراتژي كامل، منطقي و علمي و عقلاني براي توسعه و پيشرفت است. چرا كه روند تغيير و تحول در همه امور خاصه فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي، روندي كند و آهسته و در بسياري نقاط، ثابت است. برنامه اي جامع و سيستماتيك كه اگر نخبگان ابزاري و اجرايي رفتند و كسان ديگري با هر سيلقه و علقه ي فكري و سياسي جايگزين آنها شدند، بدانند كه استان در چه مسير و سمت و سويي حركت مي كند. مطالبات و انتظارات اقشار جامعه در چه سطح و اندازه اي است. آمار و ارقام در بخش هاي مثبت و منفي حاكي از چه نوع سياستهاي اعمال شده است. در يك اولويت بندي كلي دغدغه هاي مردم كدام است. در قياس با ديگر استانها چه جايگاهي داريم. منابع انساني و فني در استان براي رسيدن به يك هدف چه ميزان است و افكار و تفكرات غالب و نگاه روانشناسانه به مردم حاكي از چه موضوعاتي است و قس علي هذه.

اين در حالي است كه متاسفانه يكي از برنامه هايي كه در استان ابتر مانده، اتاق فكري بود كه در راس آن استاندار فعلي بود كه يكبار براي هميشه برگزار شد و به هزار و يك دليل ممكن، نتوانست در جهت تهيه و تدوين يك استراتژي كلان محور در بخش توسعه و پيشرفت، كمك حال اين استان باشد.

از همين رو جا دارد كه بزرگان و معتمدان و انديشمندان و نخبگان فكري و اجرايي در كنار يكديگر براي تهيه و تدوين يك افق و چشم انداز استاني، الهام گرفته از چشم انداز بيست ساله نظام جمهوري اسلامي ايران، گردهم آيند و با هر اسم و نام و عنواني، مسير حركتي استان را ترسيم كنند. چرا كه مردم اگر يك چهارچوب تعريف شده را بپذيرند، زين پس راحتر و آگاهانه تر از قبل افرادي را براي رفتن به مجلس شوراي اسلامي يا شوراهاي شهر و روستا انتخاب مي كنند. زين پس براي كاهش آسيبها و هزينه ها بر اساس تجربيات به دست آمده بهتر رفتار مي كنند. زين پس براي توسعه و اعتلاي استان، در تغيير افكار و انديشه هاي خود بيشتر اهتمام مي ورزند. انتصاب مديران چه بومي و چه غير بومي بر اساس متدها و روشهاي تعريف شده دراستراتژي استان انجام خواهد گرفت. سطح انتظارات مردم تعديل و سطح كارآمدي دولت استاني افزايش پيدا خواهد كرد و بر اين اساس است كه مي توان از براي نوزاد تازه متولد شده تا زمان فرا رسيدن مرگش برنامه ريزي كرد.