هر چند تا برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری چند ماهی باقی مانده، اما اتخاذ برخی مواضع سیاسی از سوی شخصیت‌ها و افراد موثر در هدایت فکری جامعه، فضای عمومی کشور را به نوعی به سمت این انتخابات برده و مردم را برای مشارکتی دیگر، آماده می‌کند.

این در حالی است که اعلام زمان ثبت نام داوطلبان این دوره از انتخابات از سوی وزارت کشور که در اردیبهشت ماه سال آینده صورت می‌گیرد، همزمان شد با آخرین اظهار نظر دبیر شورای نگهبان درباره شرایط حضور داوطلبان این دوره از انتخابات که برخی از آن به عنوان خط و نشان آیت‌ا... برای رقبای سیاسی خود دانستند که دراین میان واکنش‌هایی را نیز در برداشت.

در آخرین اظهار نظرها به مواضع اخیر آیت‌ا... جنتی، انتقادی بود که علی مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان نوشت و از وی به دلیل موضع‌گیری‌های ایشان در برابر داوطلبانی که هنوز اعلام کاندیداتوری نکرده و در میدان مخالفان وی هستند، خرده گرفت و از وی خواست تا طبق قوانین و موازین قانونی موجود در کشور در رد یا تایید صلاحیت افراد ولو افراد معلوم الحال و مغضوب نظام، اعمال نظر نماید.

در همین ارتباط دکتر صادق زیبا کلام، استاد دانشگاه تهران هم در گفتگویی، نظر صریح آیت‌ا... جنتی را به حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور سابق معطوف کرد و چنین برداشت نموده که از این موضع‌گیری‌های دبیر شورای نگهبان چنین استنباط شده که اگر هر کسی بر خلاف نظر و سلیقه ایشان قدم بردارد و حتی فکر کند، بلا شک رد صلاحیت شده و تکفیر خواهد شد.

حال صرف‌نظر از اتخاذ موضع‌گیری‌های گوناگون سیاسی و انتشار آن در رسانه‌های مجازی و مکتوب کشور، که تا حد بسیاری به طبیعت فضای انتخابات بر می‌گردد، این بار نیز نشان می‌دهد که بازیگران عرصه سیاسی کشور از داوطلبان و هواداران گرفته تا رسانه‌ها و متولیان برگزاری انتخابات، اگر بر اساس قاعده و ضابطه مشخص و معین و بر مدار قانون و اخلاق وارد آوردگاه انتخابات نشوند و از طرفی تنها به منظور جلب افکار عمومی و آرای رای‌دهندگان، در تبلیغات انتخاباتی، به بهانه انتقاد، عملکرد گذشتگان را به طور کامل و یک جانبه زیر سئوال ببرند و به نوعی سیاه‌نمایی کنند، باز هم شاهد وارد شدن هزینه‌های سنگین سیاسی بسیار بر نظام خواهیم بود.

متاسفانه در کشوری چون ایران به دلیل پا نگرفتن ساختار تحزب و نهادینه نشدن نظام مدنی، نوع و نحوه اظهارنظرها و اتخاذ مواضع سیاسی همیشه با چالش‌ها و معضلاتی همراه بوده است و به جای آن که در فصل انتخابات احزاب سیاسی، به تبلیغ و معرفی کاندیداها و برنامه‌های خود بپردازند و مردم را به مشارکت حداکثری ترغیب نمایند، به یکباره دیده می‌شود که تنها با برگزاری چند مناظره تلویزیونی که آن هم با تخریب سایر رقبا رقم خورد، جهت‌گیری فکری و سیاسی بسیاری از رای‌دهندگان را مشخص می‌کنند.

از طرفی ضعف ساختاری احزاب در کشور باعث شده است که تا الان، داوطلبان انتخاباتی در اکثر دوره‌ها تنها توانسه‌اند با ایجاد موج‌های روانی و تبلیغاتی، از مردم رای اعتماد بگیرند و به جای ارائه برنامه و چشم‌اندازی از توانمندی‌های خود، راه تخریب و نقد غیرمنصفانه رقبای خویش را مطمع نظر داشته‌اند.

این رویه تا آنجا پیش می‌رود که ورود داوطلبان و هواداران آنها در عرصه انتخابات، در صورت شکست با افزایش هزینه‌های سیاسی مواجه می‌گردد که در این مسیر طیف اصولگرایان پیروز در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، با تنگ کردن فضای سیاسی کشور، باب هر گونه نقد و انتقاد و اظهار نظر را بر روی رقیبان خود بستند و هزینه سیاسی نقادان و مخالفان خود را تا حد بسیار افزایش دادند.

بی‌شک کشوری همانند ایران که برگرفته از قومیت‌ها و ملیت‌های مختلف و متنوعی است، به همان اندازه در چهارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی، تکثرگرا است و می‌بایستی همه سلایق و علایق فکری و سیاسی درون آن نیز به رسمیت شناخته شود.

نکته قابل تامل آن که اگر چه فضای فکری و سیاسی کشور به دو طیف و جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا تقسیم شده است، اما با دقتی مضاعف باز هم شاهد آن هستیم که در میان همین دو طیف، دیدگاه‌ها و نظرات متفاوت و گوناگونی از موضوعات واحد موج می‌زند که به لحاظ ملاحظات سیاسی، تکثر را در خود پذیرفته‌اند که امیدواریم این رویه نیز در جامعه تسری پیدا کند.